نگاهی نو به دیدگاه ترتولیان درباره ایمان و عقلانیت

author

  • رضا گندمی نصرآبادی استادیار دانشکده فقه و فلسفه پردیس قم دانشگاه تهران
Abstract:

دیدگاه ترتولیان درباره نسبت ایمان و عقل را از دو منظر می‌توان بررسی کرد. غالباً با استناد به جملاتی که او در مخالفت با فلسفه اظهار داشته است، وی را ایمان‌گرای افراطی و نیز پیشگام متفکرانی می‌دانند که مخالفت با فلسفه شاه بیت حرف‌های آنها را تشکیل می‌دهد، چه آنکه او فلسفه را منشا و خاستگاه بدعت می‌داند و تعالیم فیلسوفان را با تعالیم شیاطین و فرشتگان هبوط‌کرده یکسان می‌شمرد. ترتولیان بر بسندگی ایمان ساده و بسیط مؤمنان و استغنای ایمان از فلسفه و عقل تاکید بسیار کرده است و مؤمنانی را که در پی فلسفه هستند افراد متظاهر به ایمان یا غیر مؤمن می‌داند. از سوی دیگر، در ضمنِ آثار نسبتاً پرشمار او می‌توان موارد بسیاری را ذکر کرد که او بسان دیگر دفاعیه‌پردازان مسیحی با استناد به تعالیم فیلسوفان در صدد تحکیم آموزه‌ها و باورهای مسیحی برآمده است. او در این راستا حتی از اپیکوری‌ها، که به استناد بسیاری از مفسران عهد جدید مخالفت‌های پولس با فلسفه این نوع خاص از فلسفه را نشانه رفته بود، استفاده شایان توجهی کرده است. به نظرنگارنده، از میان عبارات فراوان ترتولیان، دوعبارت دست‌مایه مخالفان فلسفه قرا گرفته است که چنانچه در سیاق متن فهمیده شوند، نه تنها مخالفت با فلسفه از آنها به ذهن متبادر نخواهد شد، که به نوعی عقل‌گرایی دعوت می‌کنند و یا دست‌کم از شدت و حدت ایمان‌گرایی افراطی منسوب به او خواهند کاست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

حکومت فقیه از دیدگاه میرزای قمی (نگاهی نو به ارشادنامه)

آیا امکان اثبات حکومت فقیه از دیدگاه میرزای قمی وجود دارد؟ در نوشته پیش‌رو، با این سؤال اصلی و با روش تحلیل متن، به سراغ نامه میرزای قمی به آقامحمدخان قاجار موسوم به «ارشادنامه» رفته‌ و به تقسیمی ابتکاری از حکومت دست یافته‌ایم؛ تقسیمی که مکمل تقسیم‌بندی بسیط میرزا از حکومت است، به دو نوع استحقاقی (حکومت کسانی که مستحق دریافت حاکمیت‌ جامعه‌اند؛ هم‌چون حکومت پیامبران الهی و اهل‌بیت) و امتحانی (حک...

full text

نگاهی نو به دیدگاه امام خمینی در باره مالکیت معنوی

موضوع مالکیت معنوی که ناشی از هنر و ابتکارات انسان است، اگر چه بحث از آن در حقوق موضوعه دارای سابقه‌ای نسبتاً طولانی می‌باشد، اما در فقه امامیه در عصر حاضر مورد بررسی جدی قرار گرفته است. طرح این موضوع در مجامع فقهی دیدگاه‌های متفاوتی را از سوی فقها در پی داشته است؛ به­طوری که برخی آن را همانند مالکیت مادی محترم شمرده و بعضی چون امام خمینی اعتباری برای آن قائل نشده‌اند. با توجه به گسترش ارتباطات ...

full text

نگاهی نو به تأویل

تأویل از واژه‌ها و اصطلاحاتی است که از دیرباز به ویژه در جهان قرآن‌پژوهی مورد بحث و گفتگو بوده است و هنوز نیز جای بررسی و پی‌جویی دارد. در این گفتار بر پایه کهن‌ترین واژه‌نامه‌های زبان عربی نشان داده‌ایم که معنی اصلی و بنیادین «تأویل« از قوّه به فعل آمدن و به غایت و پختگی رسیدن است، و چون این معنی با غایت، فرجام، آغاز و باطن پیوندهایی دارد، واژه تأویل کم‌کم این معانی را نیز پذیرفته است. سپس کوشی...

full text

عقلانیت ایمان از منظر سوین برن

در این نوشتار ابتدا به دو تلقی از مفهوم عقل اشاره می‌شود. در ادامه به نگاه ریچارد سوین برن اشاره خواهد شد که مطابق با تلقی نخست از عقل است. همچنین بیان خواهد شد که از نظر سوین برن ایمان دینی و باور عادی، از یک نوع عقلانیت برخوردارند. در این زمینه ضمن اشاره به تعریف رایج معرفت نزد معرفت‌شناسان، این پرسش را پاسخ می‌دهیم که ایمان دینی چه نسبتی با معرفت دارد؟ در این زمینه اصولی را، بررسی خواهیم کرد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  103- 127

publication date 2013-04-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023